Diyabetik Ayak

Diyabet veya şeker hastalığı, basit olarak insülin adı verilen hormonun yetersiz üretimi veya olduğu halde kullanılamadığı durumlarda kan şekerinin sürekli yüksek kalmasıdır. Bu tabloya, bazı başka hormonların (büyüme hormonu, steroidler vs) ilaçlarla alımı veya vücudun başka rahatsızlıkları nedeniyle uygunsuz salınımları da neden olabilir.

Diyabetin vücuda birçok farklı etki ve zararı vardır. Diyabetik ayak dediğimiz, uç bölgelerde kararmalar, inatçı enfeksiyonlar ile karşımıza çıkan tablo, esas olarak küçük damarların(ilerleyen dönemlerde daha büyüklerinin) tıkanması ve sinir ileti kusurları nedeniyle gelişir.

Bulgular

• Genelde en uç(parmaklar)tan başlayarak yukarı doğru artabilen kararma ve bölgesel doku ölümleri
• Şiddetli ağrılar
• Akıntılı ve kötü kokulu enfeksiyonlar

Tanısı nasıl konur?

• Sürekli olarak kan şeker seviyesinin yüksekliği ve yukarıda sayılan bulguların varlığı ile tanı konabilir.
• Hastaların önemli bir kısmında kronik böbrek rahatsızlıkları, geçirilmiş organ nakli ameliyatları(bu hastalar sıkça steroid kullanırlar) saptanabilir.
• Tanı için başkaca tetkike gerek duyulmaz. Ancak, damarların hangi seviyede, ne miktarda tıkandıklarının anlaşılabilmesi için Doppler, BT anjiografi gibi tanı yöntemleri çok faydalıdır.

Nasıl tedavi edilir?

• Bu hastalar, mutlaka içinde rekonstrüktif cerrah, endokrinoloji veya iç hastalıkları uzmanı, kalp-damar cerrahisi uzmanı, enfeksiyon hastalıkları uzmanı, hiperbarik oksijen tedavisi uzmanlarının olduğu bir grup doktor tarafından takip edilmelidir.
• Dolaşımı bozulan bölümler için seri debridmanlar yapılabilir. Bu işlem, dolaşımı olmayan bölümlerin cerrahi olarak temizlenmesi, gerekiyorsa kısa aralarla tekrarlanmasıdır. Bu süreç sonrasında, eksik yumuşak doku, deri grefti veya dolaşımı olan flep adı verilen dokularla örtümü yapılır.
• Parmak veya ayağın daha fazlasında kararma ve dolaşım kaybı olanlarda, yoğun antibiyotik tedavisine rağmen önüne geçilemeyen, yaygın enfeksiyonu olan olgularda, arteriyal Doppler ile dolaşımın iyi olduğu seviye saptanarak amputasyon yapmak uygun olacaktır.

Ameliyat sonrası süreç

• En ideal sonuç; mümkünse uzvun hiçbir kısmı feda edilmeden yapılan onarım cerrahileriyle sağlanır.
• Mecbur kalınan durumlarda yapılan amputasyonlar ise, düşünüldüğünden çok daha iyi sonuç verebilir. Öncelikle yaşamı tehdit edebilecek enfeksiyonların kaynağı ortadan kaldırılmış olur. Genel durumu iyi olup, sonrasında protez kullanabilecek kişiler ise, birkaç ay sonra bunları rahatça kullanabilmeye başlarlar.